http://https://youtu.be/YpDmgd3vyqY
In dit webinar bekijken we welke belangrijke rol onze familie en vrienden in ons leven spelen en geef ik je graag 6 tips waarmee je je relaties kan versterken en hoe je jezelf kan zijn in een groep.
Waarom zijn relaties nu zo belangrijk voor ons? Omdat ze een diep-menselijke behoefte doen vervullen nl. verbondenheid en dit bestaat uit twee componenten: erbij horen en ertoe doen.
Wat is verbondenheid?
Verbondenheid is het voelen van een hechte, warme band met anderen en je omgekeerd ook gewaardeerd voelen door anderen. Het geeft je het gevoel er niet alleen voor te staan en beschermt je tegen moeilijke momenten. Hierbij geef jij aan anderen datzelfde gevoel. Het hebben van zo’n band zorgt voor een schouder om op uit te huilen en iemand om tegen te praten.
Maar verbondenheid is veel meer dan een gevoel: het gaat ook over deel uitmaken van een groter geheel, met de samenleving, met de plek waar je woont. Zo krijg jij betekenis in dat grotere geheel en heb je het gevoel dat je ertoe doet.
Als je je afvraagt met wie je echte verbondenheid deelt, maak dan eens deze denkoefening. Vraag je eens af bij wie je écht terecht kan als je bijvoorbeeld de diagnose van kanker zou krijgen. Wie neem je in vertrouwen en durf je te tonen hoe je je echt voelt? Met wie wil je je verdriet delen? Je verbonden voelen met anderen is in deze maatschappij dan ook niet zo makkelijk: er wordt vooral ingezet op de succesvolle ik die niet mag falen. Om verbondenheid te ervaren, moet je je ook kwetsbaar durven opstellen.”
De stelling: hoe meer vrienden hoe beter, klopt niet. Uit onderzoek blijkt dat we met goede relaties met een vijftiental vrienden en familieleden gelukkig zijn en kunnen floreren.
Door contact met je vijftien voel je je een completer mens en voel je meer voldoening omdat je met elk van deze 15 andere behoeftes kan invullen: bij de ene kan je steeds terecht voor een goede babbel, met de andere ga je sporten, met nog een andere kan je eens echt uit de bol gaan, ..
Vrienden zijn de beste superfoods. bij een groep willen horen is een diepmenselijke behoefte.
Mensen die goed en veel contact hebben met hun familie, vrienden leven langer en zijn meer tevreden met hun leven.
Wat als je deze mensen niet om je heen hebt?
Het tegenovergestelde van verbondenheid is eenzaamheid. Het is het subjectieve gevoel niet bij een ander terecht te kunnen met problemen. Verwar het echter niet met ‘allenigheid’: dat is alleen kunnen zijn zonder je eenzaam te voelen.”
Om goed te kunnen functioneren, moet je de lastigheden van het leven kunnen delen: de kleine ambetantigheden over je werk, je moeder, je baas, je studies … Als dat niet kan, dreigen er emotionele lastigheden te ontstaan, zeker bij psychologisch kwetsbare mensen. Goed omringd zijn en een fijne thuisomgeving bieden zeker bescherming tegen psychologische problemen zoals een burn-out.
Zijn er mensen die van nature beter om kunnen met eenzaamheid?
Goed gehecht zijn is een eigenschap die kan beschermen tegen eenzaamheid. Een kind dat opgroeit in een vertrouwde omgeving en het gevoel heeft dat het er mag zijn, gaat zich daar later ook naar gedragen.
Bestaan er verschillende soorten eenzaamheid?
alle bestaande vormen in 2 grote groepen verdelen: emotionele en sociale eenzaamheid.
Emotionele eenzaamheid ontstaat wanneer je een diepe, hechte en intieme band mist met anderen. Meestal hebben we zo’n band met onze partner, familie en/of hele goede vrienden.
Je hebt dus wel (voldoende) contacten met anderen, maar er ontbreekt toch precies iets.
Sociale eenzaamheid gaat over het hebben van te weinig sociale contacten. Je kent, ziet, ontmoet, spreekt … naar jouw gevoel met te weinig mensen. Meestal gaat het over vrienden, kennissen, collega’s …
Hoe bouw je zinvolle relaties op?
Bij mensen die je kent:
Durf je mening, je gedacht of je verhaal vertellen. Door dit te doen, gaat de andere jou beter leren kennen en weten wie je echt bent en waar je voor staat en kan er een band ontstaan.
Bij mensen die je nog niet kent:
Vertrek best vanuit je eigen interesses. Dat is de ingangspoort. Of het nu sport, theater, pottenbakken of Spaanse les is: het kan een manier zijn om in connectie te komen met gelijkgestemden. Het gaat vaak om kleine stapjes, test voorzichtig met wie je een fijn gesprek kan hebben. Bij wie voel je je op je gemak? Wie is er nog zoals jij? Zoek laagdrempelige verbindingen. Daarvoor moet je een beetje koudwatervrees overwinnen, maar je kunt meer dan je denkt op dat vlak. Door het probleem onder ogen te zien, verdwijnt het vaak ook al een stukje.
6 tips voor het opbouwen en versterken van je relaties:
Tip 1: investeer tijd in je kostbare 15
Als we ons sterk verbonden voelen bij degenen die voor ons heel belangrijk zijn, gaat het goed met ons. Als we dat niet doen, gaat het slecht met ons. We kunnen niet floreren zonder echt goede relaties en goede relaties kunnen het niet stellen zonder onze tijd en aandacht.
Maar hoe belangrijk ze ook zijn. Ze raken tussen schip en wal bij grote werkdruk en de ratrace van het leven.
Familie en vrienden zijn de eerste slachtoffers en zij hebben het meest te lijden onder onze lijfelijke en geestelijke afwezigheid. We doen onze relatie tekort omdat we ermee wegkomen. We zullen erop vertrouwen dat onze dierbaren wel zullen begrijpen dat we nog dit werk moeten doen, nog dit mailtje moeten beantwoorden en dit noodzakelijk is. We vertrouwen erop dat ze zich tevreden stelen met de restjes nadat we al onze energie en aandacht hebben besteed aan drukke bezigheden die de dopamine door ons lijf doen gieren. En we denken: Misschien is het volgend jaar wel minder druk..
Onafgebroken drukte verwoest relaties van binnenuit, onmerkbaar en langzaam maar zeker.
Alle relaties bestaan uit twee dingen: samen zijn en samen dingen doen. Als we het samen zijn elimineren, dan blijven enkel de activiteiten over, het klussen of het dagelijkse werk. En dat terwijl samen zijn de meeste vreugde geeft en de sterkste emotionele verbondenheid oplevert.
En daarmee wordt ons fundament verzwakt en het enige wat in ons leven eigenlijk echt belangrijk is. In deze overvolle wereld moeten we opnieuw leren om op een bewuste manier tijd te spenderen aan onze relaties. Alleen zo kan er vertrouwen worden opgebouwd en kan je weer plezier beleven aan mekaar.
Dus, kijk eens bij jezelf met wie van je 15 je wat extra tijd wilt besteden en maak hiervoor tijd vrij. Je zal zien: je krijgt terug wat je geeft, de verbondenheid wordt versterkt en je beleeft meer plezier aan mekaar.
Tip 2: Breng meer diepgang in je relaties
- Vertelt je kind, je vriend of zus over iets leuks wat ze meemaakten? Vraag hun de ervaring na te vertellen en laat ze het moment weer opnieuw beleven, ga mee in hun emoties.
Vraag bv. Niet: Hoe was je dag op school? Kans is groot dat het antwoord “goed” is en daarmee het gesprek afgelopen is. Vraag: Wat was je leukste moment van de dag? Kans is groter dat er na even nadenken een leuk verhaal volgt. Vraag hier dan dieper op door zodat ze de positieve gevoelens weer herbeleven.
- Beleefde je zelf een zalig moment? Deel dit “sterk moment” met anderen; het vermogen anderen te vertellen over je vreugde is misschien wel de beste graadmeter van plezier.
- Las leuke rituelen in: Rituelen berusten op twee principes: de activiteiten moeten specifiek, herhaalbaar en voorspelbaar zijn zodat je je erop kunt verheugen. En ze moeten volgens vaste regelmaat plaatsvinden zoals dagelijks, wekelijks of maandelijks, zodat niets de rituelen in de weg staat.
Vb. 1 keer per maand een date night met je partner, een wekelijkse wandeling met je vriendin, een spelletjesmoment met je gezin op zaterdagavond, ..
Niet alleen zijn dit leuke dingen op het moment zelf, maar op den duur ga je erop verheugen waardoor je er tussenin ook blij van wordt.
Denk eens na over je groep van 15; welke rituelen zou je kunnen invoeren om de band met hen te versterken?
Tip 3: Wees van betekenis voor een ander
Wij mensen zijn sociale wezens: we doen graag dingen met en voor elkaar. Als we bijvoorbeeld iemand kunnen helpen, is dat fijn. Niet alleen voor de persoon die je helpt, maar ook voor jezelf. Want zo voelen we ons betrokken. We voelen dat we iets voor iemand kunnen betekenen. En dat betekent heel wat.
Betrokken zijn bij anderen, zowel bij mensen die je goed kent, als verre kennissen en buren, zorgt ervoor dat je goed in je vel zit. Je kan je betrokkenheid tonen door de mensen om je heen te helpen, thuis, op school of op het werk, er voor een vriend(in) of familielid te zijn ook al had je eigenlijk andere plannen. Mensen die je minder goed of niet kent kan je helpen door je in te zetten voor een goed doel. Je doet dat zonder noodzakelijk iets terug te verwachten of er winst uit te halen.
Anderen helpen geeft je het gevoel dat je ertoe doet, maar ook een gevoel van trots of plezier: je gaat anders kijken naar jezelf, bouwt zelfvertrouwen op en leert nieuwe vaardigheden. Ook hier is het tweerichtingsverkeer: het gaat om steun geven én krijgen. Op het moment dat andere sociale rollen wegvallen (na je pensioen, nadat je je werk of partner verloren hebt door een scheiding of overlijden, nadat de kinderen het huis uit zijn) is je inzetten voor een goed doel extra belangrijk: het helpt je om je ‘sociale identiteit’ op te bouwen (wie ben ik, in relatie tot andere mensen?).
Helpen vs pleasen
Te goed is natuurlijk ook niet goed, het gevaar van het pleasen: een pleaser is op zoek naar erkenning en waardering, hij wil zo graag aanvaard worden door zijn omgeving dat hij nooit zijn gedacht durft te zeggen.
Hij zegt altijd ja en focust op wat anderen van hem zouden denken.
Weet dat je maar waardering krijgt van 7 op de 10 personen. Pleasers hebben net deze drie in de gaten en zullen alles doen om ook hun waardering te genieten.
Mensen die pleasen doen veel voor andere mensen en zeggen wat die willen horen. maar ze willen erkenning en waardering terug. Onbewust misschien, maar andere mensen voelen dit aan waardoor ze afstand nemen.
Tip 4: durf je ware zelf tonen in groep
Assertiviteit betekent opkomen voor jezelf en de eigen mening, rechten en standpunten zonder gesprekspartners agressief te benaderen zodat zij in hun waarde blijven. Voor veel verlegen en introverte personen is assertief gedrag een moeilijke opgave.
Assertief gedrag zit tussen twee andere gedragsvormen in: sub-assertief gedrag en agressief gedrag.
Voorbeelden van assertief gedrag:
- Communiceren in de volgorde van luisteren, interpreteren, samenvatten, antwoorden (afgekort als LISA)
- Kritiek uiten in de volgorde van “ik constateer een probleem”, “dit doet het met mij”, “verzoek tot oplossen doen”, “opdat probleem wordt opgelost”. Voorbeeld: “Buurman, uw radio staat erg luid en ik kan daardoor niet slapen. Kunt u deze ook zachter zetten zodat ik rustig verder kan slapen?”
- Duidelijk formuleren van eigen wensen/mening (en niet zeggen wat een ander mogelijk zou willen horen)
- Voor zichzelf spreken door bij voorkeur vanuit de ik–vormte spreken
- Emoties durven te uiten
- Complimenten kunnen geven/ontvangen
- Verzoeken kunnen weigeren/’nee’ durven zeggen
Agressief gedrag
Agressief gedrag houdt in dat mensen zich dominant opstellen, weinig respect hebben voor andermans mening, slecht luisteren, anderen negeren, zelfs soms schreeuwen of zich beschuldigend uitlaten, overdreven veel kritiek uiten en deze kritiek blijven herhalen.
Op de korte termijn kan dit gedrag voordelen hebben doordat mensen conflicten met jou vermijden en gewoon doen wat je zegt. Maar op den duur nemen mensen dit niet meer en keren de mensen zich tegen jou.
Sub-assertief gedrag:
Sub-assertief zijn betekent dat iemand te weinig voor zichzelf opkomt. Hierdoor kan zich een frustratie opbouwen. Door onzekerheid of gebrek aan de juiste vaardigheden kunnen frustraties/problemen vaak pas laat aan het licht komen. Waar agressiviteit je vooral in conflict brengt met anderen, brengt subassertief gedrag je voornamelijk in conflict met jezelf.
Conflictvermijding lijkt op het eerste gezicht gemakkelijk voor alle betrokkenen. Immers, de persoon zelf vermijdt conflicten en de ander krijgt zijn zin. In bijvoorbeeld een werkgerelateerde situatie kan een sub-assertief persoon werkzaamheden van een ander overnemen en loopt daarbij niemand in de weg. Op het werk kunnen sub-assertieve personen er bijvoorbeeld mee te maken krijgen dat zij hun werk niet afkrijgen, te veel fouten maken omdat ze te snel moeten werken, of taken (te) letterlijk opvatten.
Sub-assertiviteit kan leiden tot het opbouwen van onderhuidse spanningen met vage klachten of mogelijk overspannenheid tot gevolg.
Voorbeelden van sub-assertief gedrag:
- Zich te stilhouden of te snel toegeven
- Geen kritiek durven te geven of moeilijk complimenten kunnen ontvangen
- Onenigheid vermijden
Hoe kan je sub-assertiviteit aanpakken?
In het webinar van vorige week zagen we het schema van de 5 G’s: hoe je bij een bepaalde gebeurtenis een gedachte creëert, die je een bepaald gevoel geven, waardoor je een bepaald gedrag gaat tonen wat dan weer een gevolg heeft.
Wanneer je niet voor jezelf opkomt wanneer je dat wel zou willen/moeten doen, dan dien je bij jezelf eens te kijken welk gevoel je op dat moment hebt wat dit gedrag uitlokt. Ben je angstig voor de reactie van anderen, voel je jezelf minderwaardig, voel je je cynisch of hulpeloos?
Ga dan nog een stapje terug en probeer bij jezelf na te gaan welke gedachte dit gevoel veroorzaakt: Denk je dat je minderwaardig bent t.o.v. de anderen en dat jouw mening niet belangrijk is? Denk je dat je de ander boos gaat worden en je wil niemand teleurstellen? Denk je dat het toch allemaal geen zin heeft om iets te zeggen?
Besef dan dat deze gedachten 9 op 10 niet kloppen met de werkelijkheid en dat het altijd waardevol is om je mening, gevoel te uiten. Niet alleen ga je trots zijn op jezelf en ga je zelfzekerder worden en zal je eigenwaarde stijgen. Ook voor anderen is het fijn wanneer jij jezelf kan zijn, ze gaan je beter leren kennen, wie je bent en waar je voor staat en dit zorgt zelfs voor meer verbondenheid ook al ben je niet eens met de mening van je anderen.
Natuurlijk hangt het ervan af hoe je je mening uit:
Wanneer je het niet gewend bent om in een groep te spreken of je mening te geven, ga je je wel nerveus kunnen voelen wanneer je iets wilt zeggen. De angst die je creëert wilt jou behoeden om iets te zeggen zodat je bv. niet gekwetst zou worden.
Je kan in dat geval zowel kracht als kalmte creëren door enkele keren diep in en uit te ademen. Hierdoor zegt je lichaam tegen je brein dat de situatie OK is.
Ook over wat en hoe je iets zegt, geef ik je graag mee in de volgende tip.
Tip 5: leer Verbindend communiceren
Verbindende of geweldloze communicatie heeft de intentie tot verbinding en reikt daarvoor een model aan met vier stappen om zonder kritiek, oordelen en beschuldigingen maar wel met verantwoordelijkheid voor eigen gevoelens en behoeftes te communiceren.
De vier elementen van het model zijn:
- Waarneming
- Gevoel
- Behoefte
- Verzoek
Toelichting op de elementen
Hier een korte toelichting op de vier fasen van een situatie waarin een conflict speelt, want dan ‘komt het erop aan’. Het voorbeeld is: Klaas zit op café, terwijl hij zijn vriendin Karin had beloofd dat hij om etenstijd thuis zou zijn.
de Waarneming = Feiten
Benoem de feiten zoals die zich voordoen en spreek hierbij geen oordelen uit zoals dat iemand slordig of onhandelbaar is. In dit voorbeeld spreekt Karin Klaas de volgende dag aan, zodra hij weer nuchter is en zij in een volwassen staat. Zij heeft een neutrale observatie, vrij van oordelen: “Gisteren kwam je na het eten thuis”
Gevoelens
Door gevoelens te benoemen maak je duidelijk wat de feiten voor je betekenen. Onze gevoelens komen niet voort uit het gedrag van de ander maar uit de interpretatie die we maken over wat het gedrag van de ander betekent (“Hij vindt z’n vrienden blijkbaar belangrijker” of “Het kan hem niet schelen dat we een afspraak hebben”).
Karin zegt bijvoorbeeld: “Ik voel me verdrietig en geïrriteerd omdat ik ervan uitging dat we samen zouden eten”.
Behoeften
Door behoeften te uiten vertelt men waarom het belangrijk voor diegene is. Onze gevoelens zijn gelinkt aan onze (al dan niet vervulde) behoeften. Maar welke behoefte er achter een gevoel schuilgaat kan van moment tot moment en van persoon tot persoon verschillen. Als voor Karin geldt “Afspraak is afspraak” zit daar misschien een behoefte aan betrouwbaarheid, voorspelbaarheid of respect achter. Tegen Klaas kan ze dan zeggen: “Ik wil graag kunnen vertrouwen op afspraken.” Of: “Ik heb het nodig om helderheid te hebben over hoe de avond verloopt.” Of: “Het is voor mij belangrijk om respect te hebben voor elkaar en elkaars tijd.” Als haar frustratie voortkomt uit een behoefte aan gezelschap zegt ze: “Ik wil graag samen zijn en gezelligheid.”
Verzoek
Door het uiten van een verzoek neemt men de verantwoordelijkheid voor het vinden van een oplossing die tegemoetkomt aan jouw behoeften. Een verzoek is een positief geformuleerd voorstel. Door het doen van een concreet verzoek maakt men duidelijk wat voor diegene op dat moment belangrijk is.
“Zou je, zodra je weet dat je niet op de afgesproken tijd kan komen, mij willen sms’en dat het niet doorgaat? Dan kan ik namelijk mijn eigen plan trekken zonder rekening met je te blijven houden.”
Of: “Zou je, als onze afspraak niet door kan gaan, een nieuw voorstel willen doen voor tijd met elkaar? Dan weet ik dat er iets in de planning staat en kan ik me daar alvast op verheugen.”
In ieder geval is de basis vertrouwen en oprechtheid in dit gesprek, waarbij beiden echt de waarheid uitspreken, echt de verbinding aangaan en als twee verantwoordelijke volwassenen met elkaar spreken, zodat de vertrouwensband kan worden hersteld.
Bij discussies: blijf kalm, ga niet schreeuwen, beëindig de discussie en spreek af om later, als iedereen gekalmeerd is, het probleem op een rustige manier te bespreken zonder publiek en bij voorkeur in een neutrale omgeving.
Tip 6: leer omgaan met negatieve mensen
Wees je bewust van wat negativiteit met je doet.
“Je bent het gemiddelde van de 5 mensen waar je het meest tijd mee doorbrengt” wordt wel eens gezegd. Dit betekent dat met wie je je tijd doorbrengt invloed heeft op wie je bent en wordt.
Denk maar eens aan de keren dat je tijd doorbracht met klagers en zagers. En hoe voel je je bij open en enthousiaste personen die positief in het leven staan?
Het effect van positieve of negatieve mensen in je omgeving blijft nog even voortduren, ook nadat deze personen weg zijn.
Hoe meer tijd je doorbrengt met negatief ingestelde personen, hoe meer je gedachten en emoties stilaan ook negatief worden. In het begin kan het tijdelijk zijn en langs de andere kant kan het over tijd gewoon een deel van jou worden. Je raakt je grip kwijt over je positiviteit.
Goed, je wil dus geen negatieve mensen om je heen hebben. Ze zijn slecht voor je energieniveau, je mentale welzijn en bovendien doen ze zichzelf wat aan door altijd negatief te zijn.
Negatieve mensen ontwijken is natuurlijk een optie. Maar dat gaat niet altijd. Wanneer het gaat om een collega waar je mee moet samenwerken. Of wanneer je eigen moeder een negatieve ‘energy vampire’ is, of een goede vriend misschien – dan kun je er niet omheen. Je zult er iets mee moeten doen. Er mee moeten omgaan.
Maar hoe doe je dat, zonder de ander voor het hoofd te stoten of het ten koste van jezelf te laten gaan? Gelukkig is er niet één, maar zijn er meerdere opties voor omgaan met negatieve mensen en jezelf sparen:
- Zwak af
Het heeft bij negatieve mensen weinig zin om de Mary Poppins te gaan uithangen. Extreme positiviteit als tegenreactie versterkt de neiging om negatief te zijn alleen maar. Negatievelingen zullen het zien als een uitdaging om er net zo hard tegenin te gaan.
Geen mooi weer dus. Wat je beter kunt doen is laten blijken dat je met de persoon meevoelt om de uitspraak vervolgens in negativiteit af te zwakken.
Bijvoorbeeld:
Negatieveling: “Wat een verschrikkelijk **weer is het.”
Jij: “Het is inderdaad wat minder aangenaam dan gisteren…”
Vanuit de afgezwakte positie is het vervolgens makkelijker om met kleine stapjes meer positiviteit in het gesprek te brengen.
“… Morgen belooft het weer heerlijk te worden!”
- Wees de ander vóór
Breng een positieve schwung voordat de ander los kan barsten in zijn of haar negativiteit. Laat je van je beste kant zien en haal een kopje koffie, geef de ander een complimentje over zijn outfit, vertel over iets leuks of desnoods een flauwe mop.
Zorg hoe dan ook dat er en glimlach op het gezicht verschijnt nog voordat de wenkbrauwen naar beneden kunnen zakken. De toon is gezet en de drempel wordt voor de ander net iets hoger om het negativiteitspad weer te bewandelen.
- Houd een spiegel voor
Willen de subtiele manieren niet helpen? Confronteer de ander dan glashard met zijn negativiteit. Niet op een agressieve manier – houd het assertief. Wees open en oprecht over het gedrag van de ander. Laat hem inzien dat hij of zij aan het klagen is zonder einde en zonder oplossing. Kans bestaat dat diegene niet eens doorhad dat hij of zij zo negatief overkwam. Confrontatie ‘is key’, zolang je het assertief houdt:
“Het valt me op dat je erg negatief bent. Zullen we een leuker onderwerp kiezen?”
Of:
“Ik begrijp dat je het niet leuk vindt. Wat ga je er nu aan doen?”
- Zoek de groep
Nog een ietwat rigoureuzere oplossing: zoek een groep op. Wanneer je niet van een negatief persoon weg kunt, zorg er dan voor dat er meer aangename personen bij komen.
Een gezelschap van minimaal 3 kan al een hoop verandering brengen in het negatieve gedrag van 1 persoon. In een groep kan het commentaar van de negatieveling namelijk gemakkelijker wegvallen. Bovendien brengt de toevoeging van een ander persoon meteen een andere dynamiek in een gesprek of situatie. Dat heeft zijn effect op de negatieveling, die wellicht een andere, meer aangename houding aanneemt.
Haak een derde persoon aan op een familieverjaardag, wanneer je klagende neefje niet te stoppen is. Of stoot een oom links van je aan als uitnodiging voor het gesprek, en zeg:
“Hey, jij houdt toch ook van voetbal? Jeffrey en ik hadden het net over de lonen van profs. Wat denk jij daarvan?”, zeg je .
Heb je door hoe het werkt? Grijp dan zoveel mogelijk ‘negatieve-persoon-situaties’ aan om ermee te oefenen en je zal zien dat dit effect heeft.